نتیجه:
اسلام از آن جهت که دین الهی است و نیز از آن جهت که خاتم و کامل همه‌ی مکتب‌هاست، برای اجرای احکامش و برای ایجاد قسط و عدل در جامعه، حکومت و دولت می‌خواهد؛ اسلام بی‌حکومت و بی‌اجرا، قانون صرف است. ساختار معینی برای حکومت اسلامی در قرآن نیامده است لیکن به طور اجمالی بیان کرده است؛ ویژگی‌هایی ثابت (همچون حاکم اسلامی، عدالت محوری و حفظ و تأمین استقلال همه جانبه) که در طول همه‌ی زمان‌ها و مکان‌ها بوده است و همچنین ویژگی‌های متغیر (همچون مسئله شورا و ولایت فقیه و تشکیل قوا) هم که در طول زمان و مکان متغیر، اهداف و وظایف حکومت اسلامی است. متمایز و بهتر بودن حکومت اسلامی از نظر مسائل گوناگون عبارت است از: مشروعیت و منشأ الهی داشتن و رابطه‌ی ایمانی بین انسان‌های امروزی و گذشتگان ایمانی، موازنه میان مادیات و معنویات، تعلیم و تربیت، مردمی بودن و رابطه مردم با مسئولین نظام اسلامی از طریق امر به معروف و نهی از منکر، مشورت، نصیحت و اطاعت و بیعت با حاکم اسلامی، تضمین آزادی‌های معقول برای همه افراد جامعه از قبیل آزادی‌های فردی، عقیدتی، فکری، سیاسی و مسکن و کسب در قرآن، ÷خدمت‌مداری مسئولین و حاکم نظام اسلامی، نگرش ابزاری به قدرت و عدم استفاده از آن برای تبلیغات زورمداری، مساوات همه‌ی افراد در برابر قانون و عدم تبعیض نژادی و حکومت واحد جهانی که تأمین کننده کلیه‌ی نیازمندی‌های گوناگون است.
پیشنهادها:
بسیج، یکی از ساختارهای حکومت اسلامی است و پیشینه آن پیشینه حکومت اسلامی است. امام خمینی(رحمه‌الله‌علیه) هم با تشکیل حکومت اسلامی، سازمان بسیج مستضعفین را بنا نهاد. بسیج مستضعفین، بسیجی بودن قشر آسیب‌پذیر نیست بلکه طبق سخن امام رضا(علیه‌السّلام) و ائمه دیگر: «نحن ولله المستضعفون»[1] «ماییم آن مستضعفانی که قرآن می‌گوید»، مستضعف کسی است که اگر همه چیز را کنار گذاشته، به خاطر محبوب خود کنار گذاشته است. همچنین دشمنانی که به طرح شبهاتی درباره حکومت اسلامی می‌پردازند، بسیجی و پاسدار ارزش‌های اسلامی بودن را از دشمنان و موانع خود می‌دانند. علاوه براین، همان‌گونه که تشکیل حکومت اسلامی از عوامل زمینه‌ساز ظهور امام زمان(عج) است، بسیج و بسیجی هم از عوامل زمینه‌ساز ظهور است. ولی متأسفانه در هیچ کتابی، بسیج و بسیجی بودن از ویژگی‌های حکومت اسلامی شمرده نشده است. پیشنهاد من، شمرده شدن بسیج و بسیجی از ویژگی‌های حکومت اسلامی است.
فهرست منابع:
* قرآن
* نهج‌البلاغه
1- ابراهیم‌زاده، عبدالله، حاکمیّت دینی، پژوهشکده‌ی تحقیقات اسلامی(تهیه کننده)، چاپ سوم، قم: انتشارات زمزم هدایت، 1385.
2- جهان‌بزرگی، احمد، اصول سیاست و حکومت، چاپ دوم، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه‌ی اسلامی، 1388.
3- حائری، کاظم، بنیان حکومت در اسلام، طارمی، حسن (مترجم)، حاج علی‌فرد، مرتضی (ویرایش)، چاپ دوم، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامی، 1378.
4- حاجی‌صادقی، عبدالله، فلسفه و نظام سیاسی اسلام، نصیری، محمد (ویرایش)، چاپ اول، قم: انتشارات زمزم هدایت، 1383.
5- حسنی، عبدالمحمد، حکومت اسلامی، چاپ اول، قم: مرکز مطالعات و تحقیقات حوزه‌ی نمایندگی ولی‌ّ فقیه در جهاد سازندگی، 1376.
6- حلی، حسن بن یوسف، کشف المراد(شرح تجریدالاعتقاد) ، قم: انتشارات جامعه مدرسین، بی تا.
7- خوشنویس، جعفر(تنظیم و نگارش متن عربی)، مبانی حکومت اسلامی (موضوع: بحث‌های آیت‌الله جعفر سبحانی)، الهامی، داوود (ترجمه و نگارش فارسی)، قم: نشر مؤسسه‌ی علمی و فرهنگی سیدالشهداء(علیه‌السّلام)، 1370.
8- شاکرین، حمیدرضا، (با همکاری جمعی از محقّقان)، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، دفتر هفتم، پرسش‌ها و پاسخ‌های برگزیده، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها معاونت آموزش و تبلیغ، اداره‌ی مشاوره و پاسخ، (تنظیم و نظارت) کارگر، رحیم(ویراستار)، چاپ نهم، قم: دفتر نشر معارف، 1388.
9- ___________، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، دفتر هشتم- حکومت دینی(ویرایش دوم)، نهاد نمایندگی مقام معظّم رهبری در دانشگاه‌ها، مرکز فرهنگی، اداره مشاوره و پاسخ، کارگر، رحیم (ویراستار)، چاپ دوم، قم: انتشارات پارسایان، 1383.
10- ___________، محمدی، علیرضا، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، دفتر پانزدهم-ولایت فقیه و جمهوری اسلامی ایران، نهاد نمایندگی مقام معظّم رهبری در دانشگاه‌ها مرکز فرهنگی- اداره مشاوره وپاسخ (تنظیم و نظارت)، کارگر، رحیم (ویراستار)، چاپ دوم، قم: دفتر نشر معارف، 1384.
11- شبان نیا، قاسم، انقلاب اسلامی، جهشی در تحولات سیاسی تاریخ( مجموعه سخنرانی های محمد تقی مصباح یزدی)، چاپ سوم، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، 1388.
12- شیرازی، علی، پاسخ به شبهاتی پیرامون ولایت فقیه، چاپ ششم، قم: نشر دارالصادقین، 1379.
13- صانعی، یوسف، ولایت فقیه، قم: مؤسسه انتشارات امیرکبیر، 1364.
14- صفی‌زاده، فاروق، ولایت فقیه از دیدگاه اهل سنّت، چاپ اول، تهران: نشر نذیر، 1378.
